Już 30 marca w imponującej architekturą i akustyką siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach odbędzie się gala wręczenia Fryderyków - najważniejszych polskich nagród fonograficznych - w kategoriach muzyki klasycznej. W programie koncertu występ między innymi Gabrieli Legun, Marii Nowak i Katarzyny Budnik, Mateusza Smoczyńskiego i Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach pod dyrekcją Michała Nesterowicza. Bilety już w sprzedaży. Melomani będą mogli obejrzeć transmisję z wydarzenia także na stronie głównej Onet.pl i Programu Drugiego Polskiego Radia oraz na kanale YouTube Fryderyk Festiwalu, a retransmisję w TVP Kultura.
Założeniem gali jest możliwie jak najszersza prezentacja stylów i gatunków w obrębie muzyki klasycznej, co odzwierciedla tegoroczny program, w którym znajdzie się zarówno „Symfonia koncertująca Es-dur” Wolfganga Amadeusza Mozarta należąca do tzw. „żelaznego repertuaru” klasycznego, jak i neoklasyczna „Uwertura na orkiestrę symfoniczną” Grażyny Bacewicz z 1943 r., którą NOSPR pod dyrekcją Michała Nesterowicza rozpocznie uroczystą galę. Znajdzie się przestrzeń dla współczesnych kompozycji inspirowanych minimal music i jazzem, wpisujących się w krąg muzyki solowej i koncertującej – zapowiada dyrektor artystyczna gali Anna S. Dębowska.
W arcydziele Mozarta – Symfonii koncertującej na skrzypce, altówkę i orkiestrę – usłyszymy wybitne polskie solistki: Marię Nowak i Katarzynę Budnik. Nowak to polska skrzypaczka osiadła w Berlinie, której kariera sprzęgła się z dokonaniami fonograficznymi wielkiego pianisty Krystiana Zimermana. W 1999 r. była koncertmistrzem Polskiej Orkiestry Festiwalowej, która z Zimermanem nagrała dla Deutsche Grammophon koncerty fortepianowe Fryderyka Chopina. Najnowszy projekt obojga to zapowiadana na 4 kwietnia 2025 r. płyta z wyborem kwartetów fortepianowych Johannesa Brahmsa, którą Krystian Zimerman nagrał z Marią Nowak, Katarzyną Budnik i Yuyo Okamato. Zanim płyta ukaże się na rynku, Nowak i Budnik usłyszymy na gali w Katowicach.
W programie nie mogło zabraknąć opery, która jest dziś bodaj najbardziej żywotnym gatunkiem muzycznym. Jej fanów fascynują nie tylko widowiskowe inscenizacje, ale także debiuty i rozwój karier wschodzących gwiazd wokalistyki. Do najciekawszych polskich śpiewaczek młodego pokolenia należy bez wątpienia sopranistka Gabriela Legun, zdobywczyni nagrody specjalnej dla najbardziej obiecującego głosu polskiego na Konkursie Moniuszkowskim w Warszawie i laureatka tegorocznego Paszportu „Polityki”. W jej wykonaniu zabrzmią arie z oper Paria Stanisława Moniuszki i Romeo i Julia Charlesa Gounoda.
Przyszłość muzyki klasycznej leży w rękach młodych wirtuozów, dlatego główny organizator gali Fryderyków – Związek Producentów Audio Video – zamierza w tym roku w jeszcze większym stopniu niż zazwyczaj oddać estradę młodym wykonawcom. W popisowym utworze Melodie cygańskie op. 20 Pablo de Sarasate usłyszymy 22-letniego wiolonczelistę Antoniego Wronę, laureata III nagrody na 12. Międzynarodowym Konkursie Wiolonczelowym im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, wychowanka wybitnych pedagogów Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina – Tomasza Strahla i Marcina Zdunika.
Dzięki młodemu pokoleniu muzyków nastawionemu na poszukiwanie nowego, mniej znanego repertuaru, odkrywane są takie perły muzyczne, jak pieśni Ireny Reginy Wieniawskiej, córki wielkiego polskiego skrzypka Henryka Wieniawskiego – zdradza Bogusław Pluta, dyrektor zarządzający ZPAV.
W hołdzie dla tej artystki, która komponowała na przełomie XIX i XX w. pod pseudonimem Poldowski, młodzi warszawscy muzycy – Marta Piórkowska, Agata Krystek, Damian Kułakowski i Mateusz Błaszczak – stworzyli kwartet smyczkowy, który nazwali przybranym imieniem kompozytorki: Poldowski String Quartet. We współpracy z mezzosopranistką Agatą Schmidt wykonają na Fryderykach wybrane pieśni Poldowski w opracowaniu Wojciecha Chałupki (na kwartet smyczkowy i głos).
Coraz większa liczba muzyków o proweniencji klasycznej poszukuje swojej indywidualnej drogi na polu kompozytorskim i eksperymentalnym, sięgając w utworach po jazz i nowoczesny język muzyczny. Dlatego gala oprócz prezentacji klasycznych dzieł, otwiera się także na przestrzeń muzycznego offu, którą w tym roku wypełnią tacy wykonawcy, jak Michał Pepol i Mateusz Smoczyński.
Michał Pepol, członek Royal String Quartet, artysta współpracujący z Nowym Teatrem w Warszawie, od pewnego czasu działa również jako kompozytor. Debiutował płytą Kora nieskończoność z 15 utworami inspirowanymi archiwalnymi nagraniami Kory Jackowskiej. Druga solowa płyta Pepola – Cellotapes – ukazała się w ubiegłym roku. Z tej właśnie płyty pochodzi autorski utwór The Soul is Free na wiolonczelę solo, który artysta zaprezentuje katowickiej publiczności.
Gala będzie gościć wybitnego kompozytora średniego pokolenia Dariusza Przybylskiego. Pod jego palcami zabrzmią wspaniałe organy NOSPR-u złożone z blisko ośmiu tysięcy piszczałek. Ich koncepcję stworzył śląski wirtuoz tego instrumentu, prof. Julian Gembalski, a zbudował je słoweński organmistrz Anton Škrabl. Dariusz Przybylski wykona na nich solowy utwór własny Stone toccata (2024).
Na finał gali zabrzmi trzecia część koncertu skrzypcowego Adam’s Apple Mateusza Smoczyńskiego w wykonaniu samego kompozytora, wybitnego skrzypka klasyczno-jazzowego, członka Atom String Quartet, oraz NOSPR pod dyrekcją Michała Nesterowicza.
PROGRAM GALI MUZYKI KLASYCZNEJ FRYDERYK FESTIWAL 2025
Cześć I
Grażyna Bacewicz – Uwertura na orkiestrę symfoniczną
Wyk.:
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach
Michał Nesterowicz – dyrygent
Wolfgang Amadeusz Mozart – Symfonia koncertująca Es-dur
cz. III (Andantino con variazioni)
Wyk.:
Maria Nowak – skrzypce
Katarzyna Budnik – altówka
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach
Michał Nesterowicz – dyrygent
Stanisław Moniuszko – aria Neali z II aktu opery Paria
Charles Gounod – aria Julii Dieu! Quel frisson… Amour, ranime mon courage z opery Romeo i Julia
Wyk.:
Gabriela Legun – sopran
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach
Michał Nesterowicz – dyrygent
Pablo de Sarasate – Melodie cygańskie op. 20 na wiolonczelę i orkiestrę
Wyk.:
Antoni Wrona – wiolonczela
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach
Michał Nesterowicz – dyrygent
Cześć II
Irene Poldowski (Irena Regina Wieniawska) – wybrane utwory na głos i kwartet smyczkowy w oprac. Wojciecha Chałupki
Wyk.:
Agata Schmidt – mezzosopran
Poldowski String Quartet (Marta Piórkowska – skrzypce, Agata Krystek – skrzypce, Damian Kułakowski – altówka, Mateusz Błaszczak – wiolonczela)
Michał Pepol – The Soul is Free z płyt Cellotapes
Wyk.:
Michał Pepol – wiolonczela
Dariusz Przybylski – Stone Toccata
Wyk.:
Dariusz Przybylski – organy
Mateusz Smoczyński – Adam’s Apple
cz. III (Temptation)
Wyk.:
Mateusz Smoczyński – skrzypce
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach
Michał Nesterowicz – dyrygent
Gala Muzyki Klasycznej Fryderyk Festiwal 2025
NOSPR, Katowice
30 marca 2025 r.
Organizatorzy wydarzenia: Związek Producentów Audio Video, Akademia Fonograficzna.
Patroni medialni Gali Muzyki Klasycznej Fryderyk Festiwal: TVP Kultura, Onet.pl, Anywhere.pl, Polskie Radio Program Drugi, Polskie Radio Chopin.
Fryderyki to najważniejsze narody muzyczne przyznawane od 1995 r. przez Akademię Fonograficzną, czyli powołane przez Związek Producentów Audio Video jury, w skład którego wchodzi niemal 1 800 artystów, twórców, producentów, dziennikarzy i reprezentantów branży fonograficznej. Nominowani do Fryderyków wyłaniani są w drodze tajnego głosowania wszystkich członków Akademii podzielonej na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, poważnej i jazzowej. Członkowie Akademii mogą należeć wyłącznie do jednej sekcji i tylko w jej obrębie mają prawo głosu. Dzięki temu każdy ma szansę wypowiedzieć się w tej dziedzinie muzyki, która jest mu najbliższa.
Zwycięzcy są wybierani w drugiej turze tajnego głosowania. Wówczas członkowie Akademii wskazują już tylko jedną pozycję w danej kategorii. W przypadku uzyskania tej samej liczby głosów przez dwie lub więcej nominowanych pozycji odpowiedniemu zwiększeniu ulega liczba zwycięzców.
Związek Producentów Audio Video (ZPAV) jest stowarzyszeniem producentów fonogramów i wideogramów muzycznych, zrzeszającym ok. 90% rynku muzycznego w Polsce. Posiada zezwolenie ministra kultury i dziedzictwa narodowego na zbiorowe zarządzanie prawami producentów fonograficznych. Od momentu powstania w 1991 r. ZPAV prowadzi działania na rzecz dynamicznego rozwoju rynku muzycznego w Polsce.
Jest grupą krajową Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego (IFPI), która zrzesza i reprezentuje światowy przemysł muzyczny (ponad 1 400 firm w 66 krajach). ZPAV działa na forum legislacyjnym, współpracuje z organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości w dziedzinie ograniczenia naruszeń praw autorskich i pokrewnych, prowadzi szerokie działania edukacyjne oraz promocyjne, wspierające rozwój rynku muzycznego, m.in. opracowuje Oficjalną Listę Sprzedaży (OLiS) oraz przyznaje wyróżnienia Złotych, Platynowych i Diamentowych Płyt.
Od 1995 r. ZPAV jest organizatorem Fryderyków – nagród muzycznych, przyznawanych przez środowisko muzyczne: muzyków, autorów, kompozytorów, producentów muzycznych, dziennikarzy i branżę fonograficzną, zrzeszonych w Akademii Fonograficznej.